မဇၥ်ိမသတင္းဌါနမွ ဂီရိေလမုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ ေနရာမ်ားမွ ေဒသခံမ်ာအား ေမးျမန္းခ်က္

ခိုင္စု

နယူးေဒလီ (မဇၥ်ိမ)။   ။ ဂီရိမုန္တိုင္းဒဏ္ကို လြန္ခဲ့သည့္ တပတ္ခန္႔က အဆိုးရြားဆံုး ခံခဲ့ရသည့္ ရခိုင္ ျပည္နယ္ ေျမပံုႏွင့္ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။

ယခုလ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ တနာရီလွ်င္ မိုင္ ၁ဝဝ ခန္႔ ေလတိုက္ႏႈန္းရွိ ဂီရိ ဆုိင္ကလုန္း မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ယခု ၂ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ေဒသခံမ်ားသည္ ၎တို႔ အားထားလုပ္ကိုင္သည့္ လယ္ယာႏွင့္ ေရလုပ္ငန္း အမ်ားအျပား လက္လႊတ္ဆံုး႐ႈံးခဲ့ၾကရသည္။

မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးခဲ့ရမႈမ်ား၊ အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ အလႉရွင္မ်ား အကူအညီေပးအပ္မႈ၊ လက္ရွိ က်န္းမာေရးႏွင့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး အေျခအေန၊ စားနပ္ရိကၡာ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြအေပၚ အျမင္မ်ားကို သိရွိႏုိင္ရန္ ေဒသခံအခ်ဳိ႕ထံ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားသည္ကို တင္ျပလိုက္ပါသည္။

---

ငါးပသုန္ ေက်းရြာသူ (ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္)

မုန္တိုင္းတိုက္ၿပီးေနာက္ လက္ရွိ အေျခအေနကို ေျပာျပပါ။

“မုန္တိုင္းတိုက္ၿပီးကတည္းက အမိႈက္ေတြက ရွင္းမရေသးပါဘူး။ အိပ္ၿပိဳသြားတဲ့ သူေတြမွာ အိမ္ကို ျပန္ေဆာက္ဖို႔ ေနေနသာသာ ရွင္းလို႔ေတာင္ မၿပီးႏိုင္ေသးပါ။ က်မတို႔အိမ္က အျမင့္ပိုင္းမွာ ရွိတာေတာင္ အုန္းပင္ပိ ပ်က္သြားတယ္။ အခုထိ အပင္ေတြ၊ အခက္ေတြ၊ ပင္လယ္ေရနဲ႔ ပါလာတဲ့ အမႈိက္ေတြ ရွင္းလို႔ မၿပီးေသးပါ”

အိမ္ပ်က္သြားတဲ့ လူေတြက ဘယ္လိုေနလဲ။

“စာသင္ေက်ာင္းရဲ႕ အမိုးအကာရွိတဲ့ ေနရာမွာ၊ ေနာက္ၿပီး အကုန္လံုး ပ်က္မသြားတဲ့ အိမ္ေတြရဲ႕ေအာက္မွာ ေနၾကပါတယ္။ အိမ္အလံုးလိုက္ ပါသြားတာက ၂၅၃ အိမ္ ရွိပါတယ္။ စုစုေပါင္းက ၈ဝဝ ေက်ာ္ ရွိတယ္။ တရြာလံုးက အိမ္ေတြ၊ ေက်ာင္းေတြကေတာ့ အမိုးလန္၊ ထရံကြာ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ရြာဦး ေစတီလည္း ၂ ျခမ္း ျခမ္းသြားတယ္”

ဝမ္းေရာဂါျဖစ္တယ္လို႔ ၾကားမိတယ္။

“ဝမ္းေရာဂါေတာ့ မျဖစ္ၾကဘူး။ နည္းနည္းပါးပါး ေနမေကာင္းတာေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ အခုေတာ့ ရြာမွာ ၿမိဳ႕က ေဆးခန္းနဲ႔ ဆရာဝန္ ရွိတယ္။ အလကားျပလို႔ ရတယ္”

မုန္တိုင္းတိုက္တုန္းက ဘယ္မွာ သြားေနလဲ။

“ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွာ သြားေနပါတယ္။ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းမွာလည္း အမိုးေတြ လန္ထြက္သြားေတာ့ မိုးစုိၿပီး ေတာ္ေတာ္ ဒုကၡေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ကေလးေလးေတြဆို သနားဖို႔ တအားေကာင္းပါတယ္”

အမတို႔ အိမ္က ဘယ္လို ျဖစ္သြားလဲ။

“က်မတို႔  အိမ္က ကုန္းျမင့္ပိုင္းျဖစ္ေတာ့ ေခါင္မိုးေတြ ပါသြားတယ္။ အိမ္မၾကီးနဲ႔ ပစၥည္းတခ်ဳိ႕ေတာ့ က်န္ခဲ့ တယ္။ က်မ အန္တီတို႔ကေတာ့ အိမ္တလံုးနဲ႔ ပစၥည္းေတြ အားလံုး ပါသြားတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ က်မတို႔ အိမ္ ေအာက္မွာ လာေနတယ္။ က်မ ၂၅ ႏွစ္ ရွိၿပီ၊ တခါမွ ဒီလို မၾကံဳဖူးေသးဘူး”

လူ အေသအေပ်ာက္ေရာ။

“က်မတို႔ ရြာမွာေတာ့ ေသတာမရွိေသးဘူး။ ရြာကေနၿပီး တျခား ကြ်န္းရြာေတြမွာ သြားလုပ္ေနတဲ့ သူေတြ ဆီကေတာ့ ေလာေလာဆယ္ ဘာသတင္းမွ မၾကားရေသးဘူး။ ေဘးနားက ရြာေတြမွာေတာ့ ေသတယ္လို႔ ေျပာသံၾကားတယ္။ က်မတို႔ ရြာမွာ လာၿပီး လုပ္ေနၾကတဲ့ သူေတြေတာ့ မသိဘူး။ က်မတို႔ ေဘးနားမွာဆို ကြ်န္းသာယာ၊ ျပင္ဝန္း၊ ကုကၠိဳတို႔ ရွိတယ္။ ျပင္ဝန္းမွာဆို အရမ္းၾကီး ပ်က္စီးသြားတယ္တဲ့”

ေလာေလာဆယ္ ဘယ္လို စားေသာက္ေနရလဲ။

“ရြာက ေျပာင္းသြားတဲ့၊ ပိုက္ဆံရွိတဲ့ လူေတြက ဆန္လာလႉၾကတယ္။ အဲဒါကို လူၾကီးဆီမွာ  တသိုက္ဆို တသိုက္ (ႏို႔ဆီဗူး ၄ လံုး)  အဲဒီလိုမ်ဳိး ထုတ္ၿပီး စားၾကပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ စားဖို႔ မပူရဘူး ေပါ့။ အလႉရွင္ေတြ ရွိေနလို႔ ေရရွည္မွာ ဘယ္လိုျဖစ္လာမလဲ မသိဘူး။ အဓိကက်တဲ့ ေလွ၊ ဘုတ္တို႔ မရွိ ေတာ့ဘူးေလ။ ျပန္ေဆာက္ဖို႔ သစ္ေတြကလည္း မရွိေတာ့ဘူး”

ငါးပသုန္ရြာမွာ ေဒသခံေတြက ဘာအလုပ္ေတြ လုပ္ၾကလဲ။

“တံငါရြာပါ။ တံငါလုပ္ငန္း လုပ္ၾကတယ္။ ပိုက္ေတြ၊ ေလွေတြ အကုန္ပါသြားတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ အခု အလုပ္မရွိၾကေတာ့ဘူး။ စပါးလည္း နည္းနည္းပါးပါး စိုက္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ေရတက္ၿပီး စပါးေတြလည္း ပါသြားတယ္။ က်မတို႔ဆီမွာက ဆားငန္ေရ မဝင္ေအာင္ ေခ်ာင္းကို ဆည္ၿပီး လယ္လုပ္ပါတယ္”

ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲကိုေရာ အခုခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုသေဘာထားလဲ။

“အဲဒါကို ေခါင္းထဲ မထည့္ႏိုင္ဘူး။ ကိုယ့္အလုပ္နဲ႔ကိုယ္ ရႈပ္ေနပါတယ္။ သူမ်ားေတြလည္း မေျပာၾကဘူး။ ၿခံဝန္းေတြလည္း ရွာမရေသးဘူး အမိႈက္ေတြနဲ႔ ျပည့္ေနလို႔။ ရွင္းလင္းၿပီး ေနရာတက် ျဖစ္ဖို႔ေတာင္ တလ၊ ၂ လေလာက္ ၾကာဦးမယ္။ ဆင္းရဲတဲ့ သူေတြဆို ေလွေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ အိမ္ေဆာက္ဖို႔ သစ္ေတြလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ တျခားရြာေတြမွာဆို ေသာက္ေရကန္ထဲ ေရငန္ဝင္သြားလို႔ ေရေတာင္ မေသာက္ရပါ။ က်မတို႔ ရြာမွ ေရခ်ဳိရတဲ့ အုတ္တြင္းေတြ ရွိလို႔ ေရမငတ္ပါ”

---

ကြ်န္းသာယာ ေက်းရြာသား (ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္)

ရြာမွာ အပ်က္အစီး  ဘယ္လို ရွိလဲ။

“က်ေနာ္တို႔ ရြာမွာ ေတာ္ေတာ္ေတာ့ ပ်က္စီးသြားတယ္။ အေျခအေန ေတာ္ေတာ္ဆိုးတယ္။ အိမ္ေျခ ၅ဝဝ ေလာက္ ရွိတယ္။ ၄ဝဝ ေလာက္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို ပ်က္စီးသြားတယ္။ အိမ္းအားလံုးကေတာ့ ပ်က္တာ ပဲ။ အမိႈက္ေတြကို ရွင္းလို႔ မၿပီးႏိုင္ေသးဘူး”

ေလေဘးဒုကၡသည္ေတြ ဘယ္လိုေနၾကလဲ။

“ကယ္ဆယ္ေရစခန္းေတြမွာ ေနတယ္။ တခ်ဳိ႕ေတာ့ စာသင္ေက်ာင္းက လံုၿခံဳတဲ့ေနရာမွာ ေနတယ္။ တခ်ဳိ႕ ကေတာ့ ကိုယ္ၿခံဝန္းထဲမွာ တင္းကုတ္ေလးေတြ ထိုးၿပီး ေနတယ္”

ေလာေလာဆယ္ ဘယ္လို စားေသာက္ၾကလဲ။

“စားစရာ ဆန္ဆားေတြအကုန္ ေရထဲေမ်ာကုန္ေတာ့ အလႉရွင္ေတြ လာေပးတာနဲ႔ စားေနရတယ္။ လာလႉတဲ့ ဆန္ေတြကို ရြာက ဌာနဆိုင္ရာ လူၾကီးနဲ႔ တပ္က သိမ္းထားတယ္။ တေန႔စာ တေန႔ သြားထုတ္စားရတယ္။ ကြ်န္းသာယာမွာ တပ္ရွိတယ္။ စစ္ေတြက ခလရ ၂၇ဝ ရွိတယ္။ သူတို႔ ဆီက ႏို႔ဆီဗူး ၁ဝ လံုးစီ၊ ၂ ခါ ေပးၿပီ”

ရြာသားေတြက ဘာလုပ္စားၾကတာလဲ။

“အရင္ကေတာ့ ေရလုပ္ငန္း လုပ္ၾကတယ္။  မုန္တိုင္း တိုက္ေတာ့ ေလွအစီး ၂ဝ ေလာက္၊ ေနာက္ပိုက္ ကြန္ေတြ ပါသြားတယ္။ ခုေတာ့ လုပ္စရာ မရွိေတာ့ဘူး”

က်န္းမာေရး အေျခအေန ဘယ္လို ရွိလဲ။

“နည္းနည္းပါးပါး ေနမေကာင္းျဖစ္တာပဲ ရွိတယ္။ ေက်ာက္ျဖဴက ဆရာဝန္ေတြ ေရာက္လို႔ ရွိတယ္။ အလကား သြားျပလို႔ ရတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဝမ္းေရာဂါ မျဖစ္ေသးဘူး”

သက္ဆိုင္ရာက  ဘာေတြ လုပ္ေပးမယ္လုိ႔ ေျပာလဲ။

“ဘာေတြ ပ်က္စီးသြားလဲ၊ ဘာေတြ ပါသြားလဲဆိုၿပီး စာရင္းေတာ့ ယူတယ္။ သူတို႔ ျပန္လုပ္ကိုင္စားေသာက္ဖို႔ ေပးမယ္လို႔ေတာ့ ေျပာတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ေပးမယ္၊ မေပးဘူး မသိဘူး”

ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚေရာ ဘယ္လိုသေဘာထားလဲ။

“အဲဒါေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ မသိဘူး။ ေက်ာင္းေတြ၊ အေဆာက္အဦးေတြေတာ့ ပ်က္သြားတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္က လုပ္လာရင္ေတာ့ မတတ္ႏိုင္ဘူးေနာ။ ဘယ္သူမွ ေခါင္းထဲမထည့္ၾကဘူး။ က်ေနာ့္မွာလည္း သိန္းေပါင္း ၄ဝ ေက်ာ္ဖိုး ဆံုး႐ႈံးသြားေတာ့ ဘာမွလည္း စိတ္မဝင္စားဘူး။ က်ေနာ့္မွာ စက္ေလွ ၂ စီး၊ ဆားအိတ္ေတြနဲ႔ အိမ္က ပစၥည္းေတြ အကုန္ပါသြားတယ္”

---

ငါးရပြက္က်ဳိင္ ေက်းရြာသူ (ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္)

အမတို႔ ရြာရဲ႕ အပ်က္အစီး အေျခအေနကို ေျပာျပပါ။

“က်မတို႔ရြာမွာ အိမ္ ၂၃၅ ေက်ာ္ ရွိတာ၊ အားလံုးပ်က္စီးတယ္။ စက္ေလွ ၂ စီးထဲက ေယာက္က်ား ၆ ေယာက္ ေသတယ္။  စက္ေလွကို ေဘးလြတ္ေအာင္ တေနရာကို ေရႊ႔ေနတုန္း ေရထဲ ေမ်ာေသတာ။ ေဘးနားက ငါးရႊီက်ဳိင္မွာေတာ့ ကေလး ၂ ေယာက္နဲ႔ မိခင္တဦးက ေရတက္လာတဲ့အခါ ထြက္ေျပးတယ္။ ေရလည္း နစ္၊ အပင္လည္း ပိၿပီး ေသတာ”

အေထာက္အပံ့ေတြ ေရာက္သလား။

“ေရာက္ၾကပါတယ္။ ၾကံ႕ခိုင္ေရး၊ ေနာက္ ၿမိဳ႕ေပၚက အဖြဲ႔စံု ေရာက္ၾကတယ္။ ဆန္ေတြလည္း ေပးပါတယ္။ မေန႔ကေတာ့ တိုင္းမႉးနဲ႔ ဝန္ၾကီးတို႔ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕ကို ေရာက္တယ္ ေျပာတယ္။ က်မတို႔ ရြာကိုေတာ့ မေရာက္ဘူး”

လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲကိုေရာ။

“က်င္းပႏိုင္ဖို႔ အေျခအေန မရွိပါ။ စိတ္လည္း မဝင္စားပါ”

ဝမ္းေရာဂါ ျဖစ္တယ္လို႔ ၾကားမိတယ္။

“၃ ေယာက္ေလာက္ေတာ့ ဝမ္းေလွ်ာတယ္။ု မသန္႔တဲ့ေရ ေသာက္မိလို႔ေလ။ သစ္ရြက္ေတြပါတဲ့ ေရေပါ့။ အခုေတာ့ ေဆးေသာက္လို႔ ေကာင္းသြားၿပီ။ ဝမ္းေရာဂါျဖစ္လို႔ ေသတာေတာ့ မရွိေသးဘူး”

ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးအတြက္ အာဏာပိုင္ေတြက ဘာလုပ္ေပးမယ္ ေျပာလဲ။

“မေန႔က ငါးလုပ္ငန္းဦးစီးဌာနက လူေတြေတာ့ ဘာေတြ ပ်က္စီးလဲ၊ ဆံုးရံႈးလဲဆိုၿပီးေတာ့ စာရင္း ေကာက္ တယ္။ ပ်က္စီးတာေတြကို အစားေပးမယ္လို႔ေတာ့ ေျပာတယ္။ ဒီေန႔ မနက္က  ဂ်ပန္အဖြဲ႔က အိမ္ေဆာက္ ေပးမယ္၊ ပိုက္ဆံလည္း ထုတ္ေပးမယ္လို႔ေတာ့ ေျပာသြားတယ္”

ေလေဘး ဒုကၡသည္ေတြ ဘယ္လိုေနလဲ။

“တဲကေလးေတြ ထိုးၿပီး ေနၾကတယ္။ အမိုးအကာလုပ္ဖို႔ အုန္းလက္ေတြေတာင္ မရွိဘူး။ တဲထိုးဖို႔ တာလပတ္ ေပးတာေတြေတာ့ ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ မေလာက္ဘူးေလ။ အခုထိ အပင္လဲတာေတြ၊ အိမ္ၿပိဳတာေတြ အမႈိက္ ေတြကို ရွင္းလို႔လည္း မၿပီးေသးဘူး”

အမတို႔မွာ ဘာေတြ ပ်က္စီးဆံုး႐ႈံးလဲ။

“က်မတို႔မွာေတာ့ သိန္း ၁ဝဝ ေက်ာ္ဖိုး ပါသြားတယ္။ စက္ေလွ အစီး ၄ဝ ေက်ာ္ ရွိတာ၊ ၃ စီးပဲ က်န္တယ္။ ငါးပိစက္႐ံု၊  ေနာက္ ဗီဒီယို႐ံု၊ ေနာက္ အိမ္နဲ႔ အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြ အားလံုး ပါသြားတယ္”